Hortensja to popularna w Polsce roślina, którą spotkasz nie tylko w kompozycjach ogrodowych, ale też na balkonach czy tarasach. Ogromne kwiatostany sprawiają, że jest ona niezwykle atrakcyjna i pożądana przez miłośników ogrodnictwa. W artykule omawiamy jej różne odmiany, zasady uprawy, a także choroby, które mogą stanąć na drodze do pięknych kwiatów.
Hortensja – charakterystyka
Spis treści
Mimo że hortensja wywodzi się z zupełnie innego klimatu, jest jednym z najczęściej spotykanych kwiatów w polskich ogrodach. Jej łacińska nazwa brzmi Hydrangea i obejmuje prawie 80 gatunków tej rośliny. Hydrangea oznacza naczynie na wodę. Hortensje pochodzą z Azji, przede wszystkim z Japonii czy Chin. Bardzo często można je spotkać także w obu Amerykach, m.in. w Meksyku. Mają one najczęściej postać krzewów z zielonymi liśćmi i dużymi, okrągłymi kwiatami, które składają się z wielu małych płatków. Przypominają wręcz kule kwiatowe.
Wymagania dotyczące podłoża czy pielęgnacji hortensji różnią się w zależności od konkretnego gatunku. Niektóre z nich wymagają dość sporo uwagi, a niektóre są niemal samowystarczalne. Poniżej omawiamy najpopularniejsze formy hortensji, czyli bukietową, ogrodową i doniczkową, a także wyjaśniamy, jak je pielęgnować.
Hortensja bukietowa
Hortensja bukietowa różni się od większości innych hortensji kształtem kwiatostanów. Nie są one okrągłe, tylko stożkowe – najszersze przy gałęzi, zwężające się ku czubkowi. Ma też spiczaste liście. Krzew hortensji bukietowej może mieć nawet 2 metry wysokości. Kwiaty mają zazwyczaj jasny kolor.
Hortensja bukietowa – uprawa
Wymagania dotyczące uprawy hortensji bukietowej nie są zbyt wygórowane. Roślina z pewnością doceni wilgotne podłoże o lekko kwasowym odczynie. Miejsce jej rozwoju powinno być dość słoneczne, ponieważ w takim oświetleniu będzie ona najlepiej kwitnąć. Przetrwa zarówno w glebie, jak i w donicy. Najważniejsze jest to, by nie doprowadzić jej podłoża do przesuszenia. Ze względu na to, że dobrze znosi niskie temperatury, a nawet mrozy, nie wymaga specjalnej pielęgnacji czy okrywania na czas zimy. Warto ją czasem nawozić, a szczególnie nawozami organicznymi. Dobrze sprawdzi się także ściółkowanie, dzięki któremu łatwiej jest utrzymać wilgotność gleby.
Hortensja bukietowa – cięcie
Hortensja bukietowa musi być przycinana. Momentem, w którym należy to robić, jest wczesna wiosna, czyli okres tuż przed rozpoczęciem procesu kwitnienia. Zwykle przycina się ją w drugiej połowie marca. Konieczne jest zlikwidowanie uschniętych, zeszłorocznych kwiatów, by na ich miejsce mogły wyrosnąć nowe.
Hortensja ogrodowa
Hortensja ogrodowa jest nieco niższa od bukietowej. Krzewy osiągają maksymalnie około 1,5 metra. Jej liście są spiczaste i nieco postrzępione, a kwiaty układają się w półokrągłe, rozłożyste kwiatostany. Mogą one przybierać różnorodne kolory – zarówno białe i bardzo jasne, jak i mocno nasycone, czerwone czy niebieskie. Co ciekawe, barwa kwiatów może zmieniać się w zależności od podłoża. Hortensja ogrodowa jest nieco bardziej wymagająca w uprawie niż jej bukietowa poprzedniczka.
Hortensja ogrodowa – uprawa
Hortensja ogrodowa w donicy oraz w glebie wymaga stałego pilnowania wilgotności podłoża. Do właściwego rozwoju potrzebuje stale wilgotnej i żyznej gleby. Dobrze, jeśli znajduje się w słonecznym lub lekko zacienionym miejscu. Jest ona wrażliwa na niskie temperatury, dlatego źle znosi mrozy i na zimę trzeba ją osłaniać. Chętnie przyjmie także odpowiednio dopasowane nawozy.
Ciekawą odmianą hortensji ogrodowej jest hortensja piłowania, charakteryzująca się mieszanymi kolorami kwiatów i rozłożystymi kwiatostanami. Ma bardzo podobne wymagania pielęgnacyjne do hortensji ogrodowej, jednak jest nieco bardziej odporna na działanie niskich temperatur.
Hortensja ogrodowa – przycinanie
W pielęgnacji hortensji ogrodowej bardzo ważne jest przycinanie. Powinno się robić to po zakończeniu okresu kwitnienia. Należy obcinać jedynie ususzone kwiaty i uważać na to, by nie uszkodzić pędów. Mogłoby to negatywnie wpłynąć na proces kolejnego kwitnienia. Przycinanie powinno odbywać się po każdym sezonie.
Hortensja – odmiany
Hortensja występuje w kilkudziesięciu gatunkach, a każdy z nich dzieli się jeszcze na poszczególne odmiany. Sprawia to, że wariantów tych roślin jest całe mnóstwo, ale łatwo wyodrębnić te najczęściej spotykane w Polsce. Są to wspomniane już hortensje bukietowe i ogrodowe, ale także dębolistne czy pnące.
Hortensja dębolistna, jak sama nazwa wskazuje, cechuje się charakterystycznym kształtem liści. Przypominają one nieco liście dębu, ale zwykle bliżej im do liści klonu. Jesienią nabierają one ciekawego koloru. Z zielonych stają się bordowe i opadają. Kształt kwiatostanów jest stożkowy, podobny do hortensji bukietowej. Odmiana ta jest wrażliwa na działanie niskich temperatur.
Hortensja pnąca to najmniej wymagająca i najbardziej wytrzymała z omawianych odmian. Ponadto wyróżnia się swoimi możliwościami wzrostowymi. Może osiągać nawet 20 metrów wysokości. Dobrze radzi sobie w cieniu, gdzie wypuszcza delikatne, jasne kwiatostany. Dzięki swoim charakterystycznym pędom bezproblemowo trzyma się ścian, drabinek czy drzew. Podobnie jak wszystkie poprzednie hortensje, ta również najlepiej rozwija się w wilgotnym podłożu.
Hortensja – kompozycje w ogrodzie
Hortensje to jedne z najczęściej spotykanych roślin ogrodowych. Dlaczego? Mimo że są dość wymagające, to łatwo jest im zapewnić potrzebną do życia wilgoć czy odpowiednie nasłonecznienie. Dzięki temu latem są efektowną ozdobą przydomowych ogródków czy balkonów. Wybiera się je zwykle z myślą o okazałych kwiatostanach, które występują w wielu kolorach i odcieniach. Zarówno hortensja biała, jak i niebieska czy różowa wygląda wspaniale na tle zielonego trawnika, a jeszcze lepiej, gdy występuje w towarzystwie innych roślin ozdobnych.
Hortensje sprawdzają się jako komponenty kompozycji ogrodowych. Można je sadzić obok bardzo wielu roślin – krzewów, kwiatów czy traw ozdobnych. Dość często spotyka się hortensje obok piwonii, begonii, róż, barwinka czy szałwii. Z tymi i innymi kwiatami komponują się obfite i duże kwiatostany krzewów hortensji. Poza tym sprawdzą się one także wśród roślin o efektownych, zielonych i nie tylko liściach traw czy krzewów. Mogą to być np.: bluszcz, żurawka, funkia, kostrzewa, bukszpan, laurowiśnia czy bez.
Warto też łączyć hortensje o różnych kolorach kwiatostanów. Stworzą one z pewnością jednolitą i spójną kompozycję. Poniżej przygotowaliśmy kilka inspiracji na hortensje w ogrodzie. Zobacz koniecznie!
Powyższe zdjęcie jest dowodem na to, że hortensja robi ogromne wrażenie, nawet jeśli wokół niej nie ma wielu innych roślin. Tutaj, mimo że wokół widać inne, mniejsze kwiaty, hortensja wybija się na pierwszy plan i sprawia, że ogród jest znacznie piękniejszy i bogatszy.
Hortensja w zestawieniu z trawami ozdobnymi, nawet w niedużej ilości, znacznie ożywia ogród i sprawia, że nie jest on monotonny. Kwiaty stanowią doskonałe uzupełnienie zielonej przestrzeni.
Na powyższym zdjęciu widać dwie rzeczy – to, jak efektownie i oryginalnie prezentują się dwukolorowe kwiatostany, a także to, jak hortensja staje się częścią naturalnego ogrodzenia. Żywopłoty to nie tylko bukszpany i tuje, ale także obfite krzewy kwiatowe – hortensja sprawdza się w tym bardzo dobrze!
Jak widać na powyższym przykładzie, kolor hortensji można dopasować do otoczenia – odcienia budynku czy pozostałych kwiatów. Ich szeroka gama kolorystyczna pozwala na dopasowanie do mnóstwa aranżacji.
Bardzo ciekawą propozycją jest hortensja na pniu. Prezentuje się dobrze zarówno jako pojedyncza ozdoba, jak i w szeregu umieszczona np. przy ogrodzeniu. Sprawdzi się także na podłożu usypanym ozdobnymi kamieniami.
Hortensja sprawdza się nie tylko w kompozycjach ogrodowych, ale także jako kwiaty cięte w kompozycjach do domu czy altany. Ich duże kwiatostany sprawiają, że są idealną ozdobą w stroikach czy wazonach na stołach.
Hortensja doniczkowa
O ile hortensja na balkonie czy hortensja krzewiasta w ogrodzie nikogo nie dziwi, to zaskoczeniem może okazać się dla niektórych hortensja w doniczce w domu. Okazy te zazwyczaj mają maksymalnie kilkadziesiąt centymetrów. Najlepszym dla nich miejscem będzie nasłoneczniona półka lub parapet, ale nie od południa. Temperatura pomieszczenia nie powinna być zbyt wysoka. Najlepiej, jeśli nie jest wyższa niż 21 stopni. Bardzo ważną rolę odgrywa wilgotność podłoża, dlatego należy dbać o to, by nigdy nie było ono suche. Nie trzeba jednak przesadzać – zbyt duża ilość wody także nie wpłynie dobrze na stan hortensji.
Ziemia musi być wilgotna i uzupełniana specjalnym nawozem według częstotliwości podanej na opakowaniu. Roślina powinna znajdować się w doniczce z dziurkami, w której korzenie nie będą zbyt ściśnięte. Zwykle kwiaty sprzedawane są w nieco za małych doniczkach, dlatego w domu warto zmienić je na większe. Pamiętaj także o tym, że hortensja słabo znosi silne powiewy wiatru. Jeśli stawiasz ją na balkonie, zadbaj o to, by była osłonięta lub chowaj ją podczas wichur do środka. Jeśli roślina rośnie w domu, także nie powinna być narażona na przeciągi czy powiewy. Po uschnięciu kwiatostanów warto odciąć je tuż przy nasadzie w taki sposób, by nie uszkodzić pędów.
Hortensja – choroby
Jak większość roślin, hortensje także narażone są na różnego rodzaju choroby. Mogą to być zarówno skutki nieodpowiedniej pielęgnacji, jak i działanie grzybów czy wirusów. Zdarza się także, że hortensje są atakowane przez szkodniki, np. w postaci ślimaków. Choroby hortensji dotykają przede wszystkim liści, dlatego poniżej omawiamy najpopularniejsze schorzenia, które mogą spotkać Twoją roślinę.
Hortensja – choroby liści
Szara pleśń to choroba powodowana przez grzyby. Atakuje przede wszystkim liście, ale nie tylko. Jak sama nazwa wskazuje, objawia się nalotem w kolorze szarym. Może on prowadzić nawet do całkowitego zabicia rośliny. Kolejne schorzenie to mączniak prawdziwy, który może rozwinąć się, gdy roślina ma niedostatecznie nawodnione podłoże. Objawia się białym nalotem, który szybko rozprzestrzenia się na roślinie. Kolejnym schorzeniem powodowanym przez grzyby jest plamistość liści. Plamy na zielonych częściach rośliny mogą być brązowe czy żółte. Najpierw są małe, ale szybko rozprzestrzeniają się na całe liście.
Nieodpowiednio dobrany rodzaj gleby może powodować chlorozę, wskutek której liście stają się jasnożółte. Podobne skutki przynosi wystawienie rośliny na zbyt mocne słońce. Może dojść wtedy do poparzenia liści, na których pojawią się plamy. Pamiętaj jednak, że jeśli zauważysz objawy choroby swojej hortensji dość wcześnie, to zawsze możliwe jest jej uratowanie. Niekiedy konieczne będzie użycie specjalnych preparatów, a niekiedy jedynie zmiana gleby.
Hortensja niebieska, biała, a może dwukolorowa? Wiesz już o tych roślinach na tyle dużo, że śmiało możesz zaopatrzyć się w okaz do swojego ogrodu, na balkon lub do domu. Pamiętaj o tym, że każda odmiana hortensji ma swoje indywidualne potrzeby i cechy, które należy brać pod uwagę przy pielęgnacji.