Zamiokulkas zamiolistny, czyli elegancka roślina, która świetnie wkomponuje się w wystrój niemal każdych wnętrz. Nowoczesny salon, sypialnia w stylu boho czy minimalistyczne przestrzenie biurowe wraz z tym kwiatem doniczkowym zyskają wyjątkowy zielony akcent. Zamiokulkas to wytrzymała roślina rodem z Afryki, która nie wymaga skomplikowanej pielęgnacji. Podpowiadamy, jak dbać o zamiokulkasa, aby zachował dobrą kondycję i nieskazitelny wygląd.
Zamiokulkas zamiolistny
Spis treści
Zamiokulkas zamiolistny (Zamioculcas zamiifolia), nazywany żelazną rośliną ze względu na swoją wytrzymałość i stosunkowo niewielkie wymagania uprawowe, to popularny kwiat, który od lat ozdabia wnętrza domów, pomieszczeń biurowych i galerii handlowych. Roślina nie tylko nie wymaga, co wręcz nie lubi dużych ilości wody i sprawdzi się w szczególności w przypadku osób, które często wyjeżdżają lub też nie mają czasu na skomplikowaną pielęgnację. Do zakupu rośliny oprócz jej stosunkowo niewielkich wymagań odnośnie uprawy zachęca również cena. Zamiokulkasy można spotkać zarówno w sklepach ogrodniczych, jak i w zwykłych marketach. Za niewielką roślinę należy zapłacić około 20-30 złotych, natomiast duże kwiaty to koszt od 50 do 100 złotych.
Kwiat zamiokulkas
Roślina należąca do rodziny obrazkowatych charakteryzuje się grubymi, ciemnozielonymi liśćmi, które wyrastają z kłączy znajdujących się pod ziemią. Zamiokulkas występuje naturalnie na terenach Afryki, między innymi w Mozambiku, Kenii, RPA i na Zanzibarze, dlatego jedna z jego anglojęzycznych nazw brzmi „Zanzibar Gem” – czyli Klejnot Zanzibaru. W naturalnych warunkach kwiat porasta suche, kamieniste tereny, a dostęp do światła słonecznego ograniczają mu większe gatunki roślin. Dostosowany do stosunkowo niewielkiej ilości światła oraz kamienistego, jałowego podłoża zamiokulkas jest w stanie wyrosnąć na wysokość nawet ponad 1 metra, natomiast roślina uprawiana w domu osiąga około 60 centymetrów wysokości. Istotne, aby nie mylić zamiokulkasa zamiolistnego z sagowcem zamii, ponieważ mimo że rośliny wyglądają dość podobnie i mają zbliżone wymagania uprawowe, zamia w odróżnieniu od zamiokulkasa nie jest wytrzymała na wysuszenie ziemi.
Zamiokulkas: kwitnienie
Bardzo rzadko zdarza się, że roślina umiejscowiona w doniczce wypuszcza kwiaty w warunkach domowych, dlatego niewiele osób wie, jak kwitnie zamiokulkas. Przy odpowiedniej pielęgnacji wypuszcza on kwiatostany, które swoim wyglądem przypominają kremową kolbę. Po okresie kwitnienia można dostrzec owocostan zamiokulkasa składający się ze skupiska białych, nieco spłaszczonych jagód. Prawdopodobnie kwiat zamiokulkasa będziesz miał okazję zaobserwować w warunkach domowych jedynie wówczas, gdy zapewnisz roślinie warunki jak najbardziej zbliżone do naturalnych.
Zamiokulkas: pielęgnacja
Jak zostało już wcześniej wspomniane, jeśli poszukujesz łatwego w uprawie, niewymagającego czasochłonnej pielęgnacji kwiatu, odpowiednim rozwiązaniem będzie zamiokulkas. Żelazna roślina jest w stanie przetrwać nawet dwa miesiące bez podlewania, a następnie szybko zregenerować się pod wpływem wody. Jak dbać o tę elegancką roślinę? Podpowiadamy, gdzie umiejscowić i jak podlewać zamiokulkasa, aby niezmiennie zachwycał swoimi grubymi, intensywnie zielonymi liśćmi.
Zamiokulkas: uprawa
Zamiokulkas świetnie odnajdzie się w przepuszczalnej, próchniczej i lekko kwaśnej glebie (pH średnio od 5,5 do 6,5), dlatego zaleca się uprawę rośliny w mieszance substratu torfowego z piaskiem czy żwirem. Niektórzy do uprawy zamiokulkasów polecają również gotowe podłoże dla kaktusów, składające się między innymi z mieszanki żwiru, keramzytu, piasku i perlitu. Istotnym elementem prawidłowej uprawy zamiokulkasa jest drenaż na dnie doniczki, na przykład z mieszkanki perlitu i grubego piasku, co pozwoli na odprowadzanie nadmiaru wody i ułatwi korzeniom pobieranie tlenu. Zamiokulkasy powinny być sadzone w niezbyt wysokich, ale szerokich doniczkach, które umożliwią swobodny rozrost korzeni. Najlepiej sprawdzą się stabilne ceramiczne donice z otworami.
„Żelazna roślina” jest w stanie przeżyć nawet w warunkach minimalnego oświetlenia, jednak aby kwiat prawidłowo się rozwijał i nie tracił na swoich wizualnych walorach, najlepiej umieścić go na półcienistym stanowisku, zapewniającym umiarkowaną ekspozycję na promienie słoneczne. Zbyt duże nasłonecznienie może spowodować poparzenia liści rośliny, objawiające się ciemnobrązowymi plamami. Zamiokulkas w poszukiwaniu światła wyciąga swoje pędy w kierunku promieni słonecznych, dlatego warto co jakiś czas obracać roślinę, aby zachowała regularną formę. Roślina dobrze czuje się w ciepłych pomieszczeniach z optymalną temperaturą pomiędzy 18 a 25 stopniami Celsjusza. Bardzo istotne jest, aby zimą nie umieszczać kwiatu w miejscach, gdzie będzie narażony na przeciągi. Nagłe oziębienie może skutkować nawet całkowitym obumarciem zamiokulkasa.
Zamiokulkas: podlewanie
Jak zostało już wspomniane we wstępie artykułu, zamiokulkas nie lubi i nie toleruje nadmiaru wody, dlatego lepiej będzie, gdy zdarzy Ci się zapomnieć, aby go podlać, niż gdy zostanie przelany. Zbyt duża ilość wody może doprowadzić do żółknięcia liści, gnicia kłączy i korzeni, a następnie obumarcia rośliny. Zamiokulkasa najlepiej podlewać w momencie, kiedy zobaczysz, że górna warstwa ziemi jest całkowicie sucha. Małe wymagania odnośnie nawadniania są wynikiem przystosowania rośliny do trudnych warunków afrykańskich i wykształcenia systemu gromadzącego wodę w kłączach oraz liściach. Kwiat należy więc podlewać średnio raz na dwa tygodnie w okresie wegetacyjnym oraz mniej więcej raz na miesiąc w zimie – czyli tak często, aby nie dopuścić do przesuszenia bryły korzeniowej. Zamiokulkas nie powinien być zraszany, ponieważ powoduje to wytwarzanie osadu wapiennego na powierzchni jego liści, co nie tylko psuje wygląd rośliny, ale również ogranicza jej dostęp do światła. Woda powinna być odstana oraz mieć temperaturę pokojową. Pamiętaj również, że częstotliwość podlewania zamiokulkasa należy dostosować do ilości światła, jakie do niego dochodzi. Jeśli roślina znajduje się w cienistym miejscu, podlewaj ją stosunkowo rzadziej. Ze względu na to, że zamiokulkas naturalnie rośnie w trudnych warunkach glebowych, nie wymaga on intensywnego nawożenia. Podczas okresu wegetacyjnego warto zasilać go co dwa tygodnie lub nawet raz w miesiącu korzystając ze standardowego nawozu dla roślin zielonych.
Zamiokulkas: przesadzanie
Młodsze rośliny, będące w intensywnej dla zamiokulkasa fazie wzrostu należy przesadzać co rok, natomiast starsze kwiaty wymagają zmiany pojemnika jedynie raz na dwa lub trzy lata w momencie, gdy ich korzenie przestają mieścić się w doniczce. Do przesadzania zamiokulksasa należy użyć nieco większej doniczki niż poprzednia (o kilka centymetrów), najlepiej ceramicznej z otworami na dole, a na jej dnie wyłożyć warstwę drenażu z niewielkich kamyków, perlitu czy keramzytu. Roślinę najlepiej przesadzać wczesną wiosną, w marcu bądź kwietniu, czyli przed rozpoczęciem okresu wegetacyjnego. Podczas przesadzania zamiokulkasa należy być bardzo ostrożnym, aby nie uszkodzić jego delikatnego systemu korzeniowego.
Zamiokulkas: rozmnażanie
Przy okazji przesadzania zamiokulkasa możesz go zwyczajnie podzielić, co jest najprostszym i najszybszym sposobem rozmnażania tej rośliny. Inną, dość czasochłonną metodą jest wyhodowanie nowego egzemplarza z pobranych wcześniej sadzonek liściowych. Liście ze środkowej lub dolnej części ogonka liściowego najlepiej odciąć czystym sekatorem w okresie kwiecień-czerwiec, a następnie umieścić je w szklance odstanej wody lub we właściwej mieszance ziemi (na przykład torfie z perlitem), korzystając wcześniej z ukorzeniacza. Kiedy fragmenty rośliny umieszczone w szklance z wodą zaczną wypuszczać korzenie, również możesz umieścić je w doniczce z ziemią. Proces rozmnażania zamiokulkasa do momentu wypuszczenia nowych pędów zajmuje około roku, jednak może się zdarzyć, że będzie trwał jeszcze dłużej.
Dlaczego zamiokulkas nie wypuszcza nowych liści?
Zamiokulkas rośnie dość wolno, dlatego nie powinno Cię zaniepokoić, jeśli przez cały rok wzbogaci się jedynie o jeden czy dwa nowe liście, nawet przy odpowiedniej pielęgnacji. Naturalnym zjawiskiem jest także regularne zamieranie i opadanie starych liści zamiokulkasa. Opadające łodygi są natomiast niepokojącym sygnałem i świadczą o tym, że roślina została przelana i zaczęła gnić. W takiej sytuacji należy jak najszybciej osuszyć system korzeniowy zamiokulkasa i usunąć jego zgniłe części. Jeśli cała bulwa nie uległa zniszczeniu na skutek przelania, osuszoną część możesz włożyć do nowej, suchej ziemi i powstrzymać się od podlewania kwiatu przez najbliższe 2-3 tygodnie.
Zamiokulkas: odmiany
Zamiokulkas zamiolistny, oprócz swojego klasycznego gatunku zamiifolia, występuje również w postaci odmian hodowlanych, takich jak między innymi variegata o jasnych, wybarwionych liściach, zenzi cechującej się niewielkim rozmiarem i kompaktową formą czy raven, charakteryzującej się ciemnozielonymi, niemal czarnymi liśćmi.
Zamiokulkas zenzi
Odmiana zenzi to roślina o dość zwięzłej, ściśniętej formie. Wyróżnia się grubymi pędami oraz drobnymi, gęsto osadzonymi liśćmi. Roślina może być kompaktowym, a zarazem eleganckim dodatkiem w mieszkaniu czy biurze. Podobnie jak standardowy, botaniczny gatunek zamiokulkasa nie wymaga ona czasochłonnej pielęgnacji i dużej ilości oświetlenia, a także nie toleruje nadmiaru wody.
Zamiokulkas raven
Gdy spotkasz się z ciemnym, niemal czarnym zamiokulkasem, prawdopodobnie jest to odmiana raven – czyli jeden z niewielu kwiatów doniczkowych o takim ubarwieniu. Roślina z gęstymi, połyskującymi liśćmi świetnie sprawdzi się w nowoczesnych, minimalistycznych wnętrzach, będąc kwiatem ozdobnym, który nie wymaga dużej ilości uwagi i wysiłku w uprawie.
Kwiat zamiokulkas żółknie – co robić?
Żółte liście zamiokulkasa mogą być oznaką przelania lub przemarznięcia rośliny w wyniku przeciągów, lub transportu zimą, dlatego nie poleca się kupowania kwiatów w tym okresie. Jeśli jednak zdecydujesz się na zakup zamiokulkasa zimą zadbaj o to, aby odpowiednio go zabezpieczyć na czas przewozu, na przykład delikatnie owijając papierem czy starymi gazetami i umieszczając w kartonie. Jak mogłeś już przeczytać we wcześniejszej części artykułu, często zamiokulkas żółknie samoistnie w wyniku starzenia. Jeśli odpowiednio pielęgnujesz roślinę i nic więcej nie wskazuje na jej choroby, żółte liście wystarczy oderwać.
Zamiokulkas jaka doniczka?
Kłącza zamiokulkasa rozrastają się wszerz i potrzebują do tego wystarczającej ilości miejsca, dlatego najlepszym typem doniczki do jego uprawy będzie stosunkowo płytki oraz szeroki egzemplarz. Zamiokulkas dobrze odnajduje się w dość ograniczonej przestrzeni, jednak dobierając głębokość doniczki należy uwzględnić miejsce na drenaż, który może zająć kilka centymetrów. Oprócz doniczek ceramicznych możesz sięgnąć także po doniczki z terakoty, czyli naturalnego, tlenoprzepuszczalnego materiału, który przyczyni się do odpowiedniego dotlenienia korzeni rośliny.
Do donicy możesz dodać osłonkę, dzięki czemu dopasujesz jej wygląd do wystroju wnętrza. Wiklinowe, ręcznie plecione egzemplarze dobrze prezentują się w pomieszczeniach utrzymanych w stylu boho, natomiast proste, jednokolorowe lub metaliczne osłonki to świetny wybór do nowoczesnych, minimalistycznych wnętrz. Ciekawym pomysłem jest również aranżacja zamiokulkasa z innymi intensywnie zielonymi kwiatami doniczkowymi, takimi jak monstera, areka czy fikus benjamin.
Zamiokulkas a kot
W liściach zamiokulkasa znajduje się szczawian wapnia, czyli organiczny związek chemiczny, szkodliwy zarówno dla ludzi, jak i zwierząt. Jego stężenie w roślinie nie jest jednak duże, a liście są gorzkie w smaku, co zniechęca małe dzieci i zwierzęta do spożywania większej ilości zamiokulkasa. Nie należy jednak bagatelizować zagrożenia, biorąc pod uwagę toksyczność szczawianu wapnia znajdującego się w liściach kwiatu, który po spożyciu może skutkować zatruciem objawiającym się takimi symptomami, jak między innymi podrażnienie skóry i śluzówek czy dolegliwości gastryczne. Z tego względu, jeśli w Twoim domu przebywają małe dzieci lub puszyści pupile, zamiokulkas w salonie, kuchni czy innym łatwo dostępnym dla nich miejscu powinien zajmować stanowisko uniemożliwiające bezpośrednią styczność z kwiatem. W przypadku kotów, które są w stanie z łatwością wdrapać się na każdy mebel, najbezpieczniejszym rozwiązaniem będzie po prostu zrezygnowanie z uprawy zamiokulkasa.
Zamiokulkas to piękna roślina doniczkowa, którą ze względu na niewielkie wymagania w pielęgnacji jest wybierana przez coraz szersze grono osób. Grube, ciemnozielone liście gęsto porastające łodygę oraz elegancki wygląd, pasujący do praktycznie każdego rodzaju wnętrz to największe atuty, które przemawiają za wyborem właśnie tego kwiatu doniczkowego.