Jak (i kiedy) odpowietrzyć grzejnik? Instrukcja krok po kroku

Ostatnia aktualizacja: 7 kwietnia 2021

Zapowietrzony grzejnik to nic innego jak zatrzymane źródło ciepła, które stanowi problem szczególnie podczas chłodnych dni, uniemożliwiając ogrzanie pokoju lub nawet całego mieszkania. Kiedy odpowietrzyć kaloryfery, by uniknąć nieprzyjemnej temperatury i nie przejmować się działaniem grzewczej instalacji oraz czy taki zabieg można wykonać samodzielnie? Przedstawiamy sygnały mówiące o wystąpieniu nieprawidłowości oraz podpowiadamy, jak sobie z nią poradzić w domowym zaciszu i siedmiu prostych krokach!

Dlaczego grzejniki się zapowietrzają?

Nie jest tajemnicą, że zasada działania grzejnika w najprostszym ujęciu opiera się o przepływ przez urządzenie gorącej wody, która następnie oddaje swoją temperaturę na powierzchnię kaloryfera a ten, jako wymiennik ciepła przekazuje ją dalej, powodując ogrzewanie mieszkania lub domu. Aby całość mogła sprawnie funkcjonować i dostarczać potrzebne ciepło, niezbędne jest poprawne wykonanie instalacji i jej prawidłowe funkcjonowanie. Niestety nie zawsze konstrukcja działa tak, jak powinna, co przyczynia się do niedostatecznego wydzielania ciepła, a najczęstszą przyczyną nieprawidłowości są zapowietrzone kaloryfery.

Skąd wewnątrz instalacji pojawia się powietrze? Problem może pojawić się już na samym początku podłączania grzejników, a przyczyną nie jest błędnie uznawana gorsza jakość lub cena grzewczych elementów, ponieważ zjawisko to może wystąpić nawet wśród najdroższych i solidnie wykonanych komponentów. Mimo to warto wybierać produkty cenionych producentów i kierować się solidnym wykonaniem instalacji, gdyż usterki niektórych części mogą powodować nieszczelności.

Podstawowym czynnikiem, który może odpowiadać za występowanie powietrza w grzejnikach jest nieprawidłowy proces montażu i napełniania ich wodą. Zakupując instalację, otrzymuje się puste urządzenie, w którym naturalnie zgromadziło się powietrze. Nieumiejętne i zbyt szybkie wpuszczanie wody do kaloryferów może spowodować pojawienie się powietrznych zatorów.

Warto wiedzieć również, że woda nie jest pozbawiona powietrza, dlatego tym więcej uwagi należy poświęcić dokładnemu przygotowaniu grzejnika do pracy – nie tylko przy pierwszym użyciu, ale podczas każdorazowego wypełniania go wodą, także podczas serwisowania. Cały proces zapowietrzania się kaloryferów wiąże się z brakiem stałego poziomu ciśnienia w jego wnętrzu. Instalacja nie zasysa powietrza z zewnątrz, jeśli praca wykonywana jest w warunkach stałego nadciśnienia. Odpowietrzanie grzejników należy przeprowadzić wówczas, gdy sytuacja ta została zaburzona i wytworzyło się podciśnienie. Wpływ na zmianę warunków ciśnienia mogą mieć:

• małe początkowe ciśnienie przy napełnianiu grzejników
• za małe w stosunku do grzejnika naczynie wyrównawcze i jego zła lokalizacja
• źle dobrany zawór bezpieczeństwa
• zbyt duże tempo przepływu cieczy podczas napełniania kaloryfera
• nieszczelności instalacyjne
• przepuszczalne naczynie przeponowe.

Wpływ na zawartość powietrza w cieczy wtłaczanej do kaloryferów ma również ujęcie wody. Korzystając z miejskiej sieci wodociągowej, można liczyć na mniejszą zawartość mikroelementów i rozpuszczonych cząstek powietrza niż korzystając z podpięcia domowego, np. podziemnej studni. Dodatkowo bardziej podatna na zwiększenie ilości zaczerpniętego powietrza jest woda o niskiej temperaturze.

Po czym rozpoznać, że kaloryfer jest zapowietrzony?

O tym, kiedy wykonać odpowietrzanie kaloryferów z pewnością można dowiedzieć się po zmianie temperatury powietrza w pomieszczeniu – przy tych samych co zawsze ustawieniach grzewczej instalacji i zewnętrznych warunkach pogodowych. Odczuwanie większego chłodu nie jest jedyną oznaką zapowietrzonego grzejnika, a urządzenie samo może wysyłać sygnały świadczące o zaistniałej dysfunkcji. Można wyróżnić zarówno wyznaczniki dźwiękowe, jak i te które można poczuć oraz zauważyć gołym okiem.

Grzejnik grzeje do połowy

Kiedy w mieszkaniu zaczyna odczuwać się chłodniejsze powietrze, samoistnym sposobem sprawdzenia działania kaloryfera jest podejście do włączonej instalacji i skontrolowanie stanu nagrzania jej powierzchni. Sytuacja, która może wskazywać na to, że kaloryfer jest zapowietrzony pojawia się wtedy, kiedy grzejnik oddaje ciepło, ale nie w pełnej mocy. Może to się objawiać wyraźną różnicą w przepływie ciepła między górną a dolną częścią instalacji lub mniej odczuwalną zmianą temperatury na różnych jej poziomach. Jeśli rozbieżność ciepła nie jest duża i wynosi zaledwie od 10°C do 15°C to niekoniecznie znaczy to, że wewnątrz grzejnika pojawiło się powietrze, choć może to być początek zbierania się w jego środku pęcherzyków, jednak wiele z instalacji grzewczych działa na takiej zasadzie zgodnie z założeniami producenta. Pewność o zapowietrzeniu instalacji można mieć wtedy, gdy różnica temperatur jest o wiele większa – górna część kaloryfera jest gorąca, natomiast jego dolna część zimna.

Cały grzejnik jest zimny

W zależności od ilości powietrza, które wypełnia grzejnik, może zdarzyć się tak, że cała powierzchnia kaloryfera będzie zimna. Jeśli taki problem pojawi się w grzewczym sezonie, warto spróbować przeprowadzić samodzielne odpowietrzenie kaloryfera, ponieważ działanie to może naprawić całą sytuację i przywrócić całe ciepło. Niestety często zdarza się tak, że jest to większy problem i po odpowietrzeniu w dalszym ciągu instalacja się nie nagrzewa.

Sytuacja taka świadczy o tym, że problem który wystąpił wiąże się z większą awarią i warto skonsultować się z fachowcem. Wśród problemów najczęściej mających miejsce znajdują się: zanieczyszczona instalacja, źle wykonana instalacja, zbyt małe ciśnienie wody podłączonej do instalacji i brak dopływu ciepłej wody do wnętrza kaloryfera. Warto także pamiętać, by regularnie dbać o domowe źródło ciepła, szczególnie przed rozpoczęciem sezonu grzewczego i stale je serwisować.

Pleśń lub wilgoć w domu

Jednym z powodów, który może nakierować na istniejący problem z zalegającym powietrzem w grzejnikach jest pojawienie się w pomieszczeniu większej wilgoci, która prowadzi do powstania ściennej pleśni. Problem jest o tyle poważny, że taki rodzaj odkładania się na ścianie różnego rodzaju grzybów może być bardzo szkodliwy dla zdrowia i stanowić przyczynę powstawania wielu chorób, dlatego niezwykle istotne jest utrzymywanie kaloryferów w prawidłowej kondycji. Jeśli na ścianach pojawią się niewystępujące wcześniej naloty, warto sprawdzić stan swojej instalacji, ponieważ powodem większej wilgoci może być mniejsza ilość ciepła wynikająca z zapowietrzenia kaloryferów, która nie jest w stanie osuszyć dostatecznie nadmiernej ilości wody w powietrzu.

Grzejnik „syczy”

Codzienny spokój może zostać zakłócony przez dziwne hałasy wydobywające się z wnętrza instalacji, które mogą być jednoznaczne z tym, że należy przeprowadzić odpowietrzenie grzejnika. Niepokojące może być tak zwane „syczenie” i przenikliwe świsty wydobywające się z jego wnętrza. Takie dźwięki powstają w wyniku nieszczelności niektórych elementów i rozchodzącego się powietrza po wnętrzu kaloryfera. Powietrze może dostawać się w niektórych wypadkach przez bardzo małe otwory i jest to nieuniknione, jednak problem pojawia się wtedy, gdy hałas jest głośniejszy i powoduje większe zbieranie się powietrza wewnątrz grzejnika.

Uciążliwe dźwięki mogą wynikać z nieprawidłowej pracy pompy obiegowej, nieodpowiedniego poziomu ciśnienia lub zastosowania nieszczelnych elementów. Niektórzy zauważają w swoich kaloryferach odgłosy bulgotania. To także może stanowić oznakę tego, że niezbędne jest przeprowadzenie odpowietrzenia.

Jak przeciwdziałać wydawanym odgłosom? Najprostszą droga do rozwiązania występujących utrudnień ogrzewania jest usunięcie powietrza z zapowietrzonych kaloryferów, choć warto w tym momencie zastanowić się nad tym, jakie rozwiązania można zastosować, by problem nie powrócił. W tym celu poleca się wymianę rur na takie, które posiadają specjalną powłokę nieprzepuszczającą tlenu, wymianę kaloryfera na model posiadający automatyczny odpowietrznik oraz pamiętanie o regularnym serwisowaniu swoich urządzeń.

Co jest potrzebne do odpowietrzenia grzejnika?

Odpowietrzanie grzejników nie należy do skomplikowanych czynności i śmiało można wykonać taką mini naprawę samodzielnie, choć należy się do tego odpowiednio przygotować i wyposażyć w odpowiednie narzędzia. Co przyda się przy usuwaniu powietrza z instalacji? Cały proces spowoduje, że poza zalegającym powietrzem z kaloryfera może wylecieć także zgromadzona w żeberkach lub komorze woda, więc warto być przygotowanym na taką ewentualność. Z podstawowych gadżetów potrzebnych do utrzymania porządku warto mieć miskę, słoik lub inny pojemnik, do którego będzie można odprowadzić skropliny oraz szmatkę. To już połowa sukcesu!

W następnej kolejności warto zorganizować coś, czym będzie można odkręcić zawór znajdujący się przy kaloryferze. W zależności od posiadanego modelu grzejnika może sprawdzić się standardowy śrubokręt lub klucz czworokątny. Panie domu, na których spoczywa obowiązek odpowietrzenia kaloryfera mogą przygotować sobie rękawiczki, aby podczas odkręcania oszczędzić swoje dłonie. Sprawdzanie temperatury powierzchni grzejnej może wywołać delikatne oparzenia przy rozgrzanych maksymalnie kaloryferach, dlatego warto się w ten sposób zabezpieczyć. Przed rozpoczęciem dalszej pracy, powinno się zgłębić nieco tajników domowej naprawy oraz poznać, w jakich warunkach należy przeprowadzać taki zabieg.

Odpowietrzanie grzejnika na ciepło czy zimno?

Przed odpowietrzaniem kaloryferów warto pamiętać o odpowiednim ustawieniu instalacji. Czy grzejnik podczas usuwania powietrza ma być zimny a może rozgrzany? Z całą pewnością nie należy zakładać wykonywania tego zabiegu na rozgrzanym kaloryferze. Powierzchnia powinna być chłodna lub co najmniej letnia lecz przed przystąpieniem do naprawy, warto ustawić zawór odpowietrzanego kaloryfera na największą moc, a następnie wyłączyć ogrzewanie – tak, by jego powierzchnia samoistnie się ochładzała, a nowa woda nie napływała to wnętrza komory. Należy odczekać od 30 minut do pełnej godziny, by powierzchnia instalacji przestała być maksymalnie gorąca. Jeśli więcej niż jeden grzejnik wymaga odpowietrzenia, warto serwis rozpocząć od tego modelu, który umiejscowiony jest najbliżej źródła ciepła, czyli pieca bądź grzewczego kotła. Do dzieła!

Jak odpowietrzyć grzejnik w 7 prostych krokach?

1. W pierwszej kolejności, przed przystąpieniem do pracy należy włączyć ogrzewanie. Grzejniki muszą zostać równomiernie ogrzane choć prawdą jest, że w niektórych modelach może to być niemożliwe ze względu na zbyt dużą ilość zebranego wewnątrz powietrza. Nie mniej jednak taki zabieg pozwoli skuteczniej przeprowadzić cały proces. Termostat należy ustawić na maksymalną temperaturę i poczekać aż całość instalacji się rozgrzeje. Wtedy można przejść do kroku drugiego.
2. Następne działanie to dokładne sprawdzenie wszystkich kaloryferów i określenie tych, które potrzeba odpowietrzyć. W tym celu warto sprawdzić powierzchnię grzejną instalacji oraz to, czy ciepło rozprowadzone jest równomiernie oraz czy z wnętrza nie wydobywają się żadne dziwne dźwięki. Można także podnieść ciśnienie w całej instalacji, co usprawni odpowietrzanie.
3. Gdy grzejniki, z których należy usunąć wodę zostaną zidentyfikowane, należy wyłączyć ogrzewanie i pozwolić ochłodzić się kaloryferom, by móc przystąpić do dalszej pracy. Powierzchnia nie może być gorąca, a najlepiej jeśli byłaby całkiem chłodna, choć dopuszcza się pracę także przy letnich grzejnikach.
4. W kolejnym kroku należy zlokalizować zawór, który należy odkręcić. Najczęściej znajduje się on na przeciwległym końcu grzejnika niż termostat. Jest to najbardziej wystająca część zewnętrznej części grzejnika, która posiada śrubę. Teraz warto tuż pod nim umieścić przygotowaną ścierkę, która zapobiegnie rozpryskiwaniu się wody wypływającej z grzejnika i nastawić wiadro na większe jej ilości.
5. Czas przystąpić do odpowietrzenia grzejnika. Za pomocą klucza lub śrubokrętu należy pomału odkręcać zawór i przysłuchiwać się, czy odkręcanemu elementowi towarzyszy jakiś dźwięk. W tym etapie powinno się usłyszeć delikatnie syczenie, czyli wypuszczane powietrze. Można opukać kaloryfer z zewnątrz, co pozwoli wydostać się z wnętrza większej ilości zalegającego powietrza.
6. Jeśli cała ilość powietrza wyleci przez zawór, a z otworu zacznie wydobywać się woda to znak, że należy zakończyć proces i zakręcić śrubę. To wszystko! Już wiadomo, jak odpowietrzyć kaloryfery!
7. Ostatni etap to powtórzenie czynności przy wszystkich domowych grzejnikach, które wykazały nieprawidłowości w swoim działaniu. Po odpowietrzaniu, należy sprawdzić ciśnienie kotła grzewczego. Aby dalsze funkcjonowanie grzejników nie obfitowało w gromadzenie pęcherzyków powietrza i można było cieszyć się ciepłem pomieszczeń, powinno znajdować się ono w przedziale od 1 do 2 barów. Zbyt niskie ciśnienie może ponownie przyczynić się do niepełnej wydajności kaloryferów.

Po czym rozpoznać, że odpowietrzanie kaloryfera zadziałało?

Sprawdzenie ciśnienia na piecu i jego prawidłowa wartość świadczy o tym, że odpowietrzanie kaloryferów przyniosło oczekiwane rezultaty, ale to nie jedyna właściwość, dzięki której można poznać sukces podjętego działania. Podstawą pomyślności procesu jest ponowne włączenie ogrzewania i mierzenie efektów. Jeśli w ciągu kilku minut od aktywowania grzewczego trybu instalacja zaczyna się nagrzewać to można być z siebie dumnym, ponieważ odpowietrzanie przebiegło z powodzeniem, a podczas kilku następnych minut cała powierzchnia instalacji powinna nagrzać się od góry do dołu, ogrzewając szybko całe pomieszczenie! Jeśli po przeprowadzeniu procesu odpowietrzania grzejnik wciąż nie ogrzewa się równomiernie, warto poszukać przyczyny w innej usterce lub zasięgnąć porady u fachowca.

Jak często należy odpowietrzyć kaloryfer?

Bardzo ważne jest serwisowanie kaloryferów, w szczególności przed rozpoczęciem sezonu grzewczego, który często w Polsce trwa już od jesieni do późnej wiosny. Odpowiednie przygotowanie kaloryfera na zimę pozwoli osiągnąć lepsze rezultaty ogrzewania, a używany do powstania ciepła materiał nie będzie zużywany nadaremnie. Odpowietrzanie kaloryfera jest niezbędne nie tylko ze względu na oszczędność, ale działanie to pomaga utrzymać pełną sprawność kaloryfera i pozwoli przedłużyć jego żywotność. Serwisowanie instalacji – choćby samodzielnie i w warunkach domowych przełoży się na grzewczą jakość i mniejszą awaryjność urządzenia. Ponadto taka praca nie zajmuje dużo czasu i już po kilkunastu minutach można cieszyć się z osiągniętych efektów i rozprzestrzeniającego się ciepła.

Jak często powinno się odpowietrzać kaloryfer? Obowiązkowe minimum to jeden raz w roku, choć dobrze jest kontrolować jego stan co kilka miesięcy, zwłaszcza mieszkając w regionie, w którym zimna temperatura potrafi dać się we znaki. Najlepszą porą do przeprowadzenia usunięcia powietrza z wnętrza kaloryfera jest okres poprzedzający nadejście chłodnych temperatur, ponieważ pogoda co roku potrafi zaskoczyć, a mrozy mogą nadejść niespodziewanie. Wykonanie takiego zabiegu z wyprzedzeniem pozwoli określić, czy cały grzewczy system działa wydajnie i nie jest potrzebna wymiana niektórych elementów lub zakup nowego kaloryfera.