Sztukateria na ścianę i nie tylko? To doskonały sposób na urządzenie wnętrza swojego mieszkania! Zapoczątkowana jeszcze w starożytności moda na sztukaterie trwa w najlepsze. W artykule przedstawiamy inspiracje do wykorzystania tych dekoracji we wnętrzach o różnym stylu, a także wyjaśniamy, czym są sztukaterie i z czego się je wytwarza. Znajdź z nami rozwiązanie idealne dla siebie!
Sztukateria – co to jest?
Spis treści
Sztukateria to wywodzące się ze starożytności elementy ozdobne stosowane zarówno w architekturze wnętrz, jak i na zewnątrz budynków. Dawniej wykonywało się je głównie z tynku zwanego stiukiem. Współczesna wersja sztukaterii najczęściej powstaje ze styropianu, drewna, żywicy syntetycznej czy gipsu. Sztukateria może mieć różne formy – m.in. listwy czy rozety. Gotowe elementy przymocowuje się do ścian oraz sufitów. Największy wzrost popularności sztukaterii przypadł na renesans i barok. Od kilku sezonów są one także hitem najnowocześniejszych aranżacji. Królują nie tylko w stylu glamour, ale też w wielu innych.
Sztukateria ścienna
Ściany to miejsce, w którym sztukaterie pojawiają się zdecydowanie najczęściej. W renesansie czy baroku sztukaterią ozdabiało się nierzadko niemal całe ściany. Rozety, ornamenty, pilastry i listwy często dominowały nad zwykłą farbą czy malunkami. Ze stiuku wykonywane były złożone płaskorzeźby. Dziś, w czasach ponownej świetności sztukaterii, trendy uległy odwróceniu. W znacznej większości wnętrz sztukateria na ścianie stanowi minimalistyczny dodatek i uzupełnienie stylu pomieszczenia. Zdecydowanie najpopularniejsze są delikatne listwy, które układa się w różnych rozmiarów prostokąty. Często stosuje się także sztukaterie okalające drzwi czy kominki.
Zobacz także: Komfortowa sypialnia – jak ją prawidłowo urządzić?
Sztukateria sufitowa
Sufit to miejsce, którego nie ozdabia się zbyt często. Zazwyczaj jest on po prostu biały lub dopasowany do koloru ścian pomieszczenia. Jeśli spojrzymy wstecz, można zauważyć, że dawniej przywiązywano znacznie więcej uwagi do dekorowania sufitów. Nie bez powodu zwiedzając wiekowe zabytki na całym świecie, nierzadko podziwiamy mozaiki czy inne ozdoby, unosząc swe głowy ku górze. Wraz z powrotem sztukaterii do trendów wnętrzarskich powracają także dekoracje sufitów. Co można na nich zainstalować? Najprostszym i zarazem najczęściej spotykanym dodatkiem są listwy sufitowe, które montuje się wokół całego pomieszczenia. Mogą one być proste i minimalistyczne, a także bardziej ozdobne. Poza tym sztukateria sufitowa może występuje także pod postacią kasetonów, rozet otaczających np. żyrandole czy listew przykrywających karnisze. Sztukateria to zatem nie tylko ozdoba, ale też sposób na zakrycie pewnych mankamentów czy nierówności.
Sztukateria – rodzaje
Sztukateria różni się nie tylko kształtem i przeznaczeniem, ale też materiałem, z jakiego jest wykonana. Od niego zależy trwałość, wygląd i cena dekoracji. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze rodzaje sztukaterii: gipsową, styropianową i drewnianą.
Sztukateria gipsowa
Gips to jeden z najczęściej używanych materiałów w budownictwie i nie tylko. Ceni się go m.in. za naturalne pochodzenie, uniwersalność i łatwość obróbki. Wykorzystywany od wieków materiał świetnie nadaje się do formowania przedmiotów o różnych kształtach. Właśnie dlatego to właśnie z gipsu powstają rzeźby czy delikatne elementy architektoniczne, w tym m.in. sztukaterie. Trzeba jednak przyznać, że materiał ten jest coraz rzadziej spotykany w przypadku tego typu ozdób. Wiąże się to z faktem, iż materiały syntetyczne są znacznie tańsze, a ich trwałość i efekty wizualne są bardzo zbliżone. Mimo to niektórzy wciąż decydują się na sprawdzone gipsowe rozwiązania wysokiej jakości. Szczególnie jeśli zależy im na precyzyjnym wykonaniu konkretnego wzoru. Sztukaterie z gipsu można wykonywać na indywidualne zamówienie.
Sztukateria styropianowa
Sztukateria styropianowa to zdecydowanie najbardziej popularny, najszerzej dostępny i najtańszy sposób na tego typu dekorację wnętrz. Gotowe elementy sztukaterii styropianowej można kupić w wielu sklepach budowlanych. Styropian to materiał syntetyczny charakteryzujący się lekkością i elastycznością. Dzięki temu jest łatwy w montażu i można go przymocować do różnych, niekoniecznie idealnie płaskich powierzchni. Styropianowe sztukaterie cechuje trwałość i to, że można je bez trudu dopasować do wnętrz w różnych kolorach – bezproblemowo przyjmują farby. Na rynku dostępnych jest naprawdę wiele elementów sztukaterii styropianowej, dzięki czemu możliwe staje się stworzenie unikatowych aranżacji architektonicznych w przystępnej cenie. Wśród elementów styropianowych znajdują się m.in. listwy, rozety, narożniki czy pilastry.
Sztukateria drewniana
Drewno to niezwykle ceniony materiał w budownictwie i architekturze. Wykonuje się z niego także sztukaterie. Jedną z najczęściej wybieranych form drewnianej dekoracji ścian jest lamperia. Montuje się ją na dole ścian, zazwyczaj na wysokości około metra, poczynając od podłogi. Lamperia pełni zarówno funkcję dekoracyjną, jak i ochronną. Dzięki niej ściana jest bardziej odporna na uszkodzenia. Lamperia jest nazywana też boazerią angielską. Sztukaterie z drewna, podobnie jak te gipsowe, charakteryzują się wysoką ceną i tym, że zwykle wykonuje się je na wymiar. Sprawdzą się u wymagających klientów, którzy cenią wysoką jakość wykonania i unikatowość projektów. Lamperia z drewna dopasuje się do wnętrz utrzymanych w klasycznym, angielskim stylu, ale nie tylko. Jeśli zależy Ci na efekcie drewnianej sztukaterii, lecz jej cena przekracza założony budżet, możesz sięgnąć po materiały imitujące drewno. Sztukaterie wykonuje się też m.in. z płyt MDF, które zapewnią Ci właściwie taki sam efekt, ale nie nadszarpną tak mocno portfela.
Sztukateria – do jakich pomieszczeń?
Sztukateria kojarzy się głównie z przestronnymi salonami urządzonymi w eleganckim, klasycznym stylu. Gdy obserwuje się jednak trendy aranżacyjne, można zauważyć, że tę formę dekoracji stosuje się niemal we wszystkich pomieszczeniach w mieszkaniach i nie tylko. Sztukateria, najczęściej w postaci lamperii, nierzadko pojawia się w korytarzach czy gabinetach. Listwy ścienne spotyka się także w łazienkach czy kuchniach. Poza tym sztukateria to element wnętrzarski wykorzystywany w hotelach, biurowcach czy na klatkach schodowych. Wpisuje się ona w różnorodne style – choć kojarzymy ją z elegancją i pałacami, bardzo dobrze spisuje się także we współczesnych nowatorskich aranżacjach. Sztukateria nowoczesna to element stylu eklektycznego, hampton, glamour, paryskiego i innych. Poza tym spotyka się ją w formie elementów elewacyjnych. Poniżej omawiamy najczęstsze wykorzystania sztukaterii.
Sztukateria w salonie
Salon to wizytówka każdego domu czy mieszkania. Zazwyczaj jest to największe pomieszczenie lokalu, nierzadko połączone z kuchnią, w którym spędza się mnóstwo czasu. Bardzo istotne jest zatem to, jak zostanie ono urządzone. Sztukateria wybierana do salonu to zazwyczaj listwy ścienne, listwy sufitowe czy też te zakrywające karnisze.
Listwy ścienne pozwalają na przełamanie monotonii wnętrza, jednocześnie pozwalając na utrzymanie go w minimalistycznym (ale nie tylko) stylu. Bardzo często sztukateria w salonach stanowi ramę, w której wnętrzu zawieszane są obrazy, zegary czy lustra. Niekiedy znajduje się tylko na ścianie za telewizorem, a czasami zdobi wszystkie ściany pomieszczenia. Zwolennicy minimalizmu stawiają zwykle na proste listwy, które delikatnie odróżniają się od ścian salonu. Jeśli zależy Ci jednak na osiągnięciu bardziej pałacowego stylu wnętrz, wybierz listwy czy rozety zdobione.
W kamienicach, gdzie ściany są dość wysokie, ponad ozdobami ściennymi często znajdują się listwy sufitowe. Łagodzą one kanciaste łączenia między ścianą a sufitem, nadając pomieszczeniu wyjątkowego klimatu. One także mogą być zdobione i przybierać bardzo różne rozmiary. Najczęściej spotyka się na nich motywy roślinne i geometryczne. W salonach popularna jest także lamperia, którą montuje się wokół całego pomieszczenia. Może być zarówno elementem dopasowanym kolorystycznie do ścian czy mebli, jak i tym wyróżniającym się na tle reszty aranżacji.
Sztukateria w sypialni
Sztukateria w sypialni jest zwykle bardzo zbliżona do tej spotykanej w salonach. Dominują listwy ścienne i sufitowe, a także boazeria angielska. We wnętrzach prostokątów utworzonych z listew na ścianach mogą znajdować się obrazy czy lustra, ale w sypialni często miejsce to zajmują kinkiety. Zazwyczaj sztukateria ścienna zlokalizowana jest nad łóżkiem i dopasowuje się ją do jego rozmiaru. Przykładowo największy prostokąt utworzony z listew styropianowych ma szerokość łóżka, a dwa węższe znajdują się po jego obu stronach, nad stolikami nocnymi. Sztukaterię montuje się nieco wyżej niż oparcie łoża, aby nie zasłaniało ozdób.
Nowoczesna wersja sztukaterii sufitowej to listwy ze światełkami LED, które znajdują zastosowanie nie tylko w sypialni, ale też w salonie. Montowane wokół pomieszczenia lub przed karniszami elementy ze światełkami swoim delikatnym blaskiem są w stanie stworzyć intymny i relaksujący klimat. Sypialnia, będąc miejscem stworzonym do wypoczynku, idealnie nadaje się do montażu listew z diodami LED.
Sztukateria zewnętrzna
Sztukateria elewacyjna to ponadczasowy element dekoracji zewnętrznej budynków. Bardzo popularna jest sztukateria narożna, która najczęściej ma kształt prostokątnych kafli mocowanych na rogach budynku. Niekiedy wszystkie mają jednakową długość, a niekiedy układa się je naprzemiennie – krótkie i dłuższe. W wielu domach jednorodzinnych (i nie tylko) spotyka się sztukateryjne obudowy okien. Szczególnie te bogato zdobione nadają budynkom bardziej wyszukanego charakteru.
Wśród elementów sztukaterii zewnętrznej znajdziemy m.in. głowice oraz bazy kolumn. To wykonywane najczęściej ze styropianu dekoracje, dzięki którym można wzbogacić wygląd kolumn przy wejściu do budynku czy też na tarasie. Ogromną popularnością cieszą się listwy gzymsowe montowane tuż pod dachem lub listwy przebiegające poziomo w połowie ścian budynków. Sztukaterię można zobaczyć też na zabudowanych balkonach.
Sztukateria ścienna – inspiracje
Omówiliśmy już, czym jest sztukateria, z jakich materiałów się ją robi i w jakich miejscach można ją spotkać najczęściej. Na koniec przygotowaliśmy jeszcze kilka zdjęć, które być może okażą się dla Ciebie inspiracją. Oto one:
Na tym zdjęciu mamy połączenie wszystkiego – ściany ozdobione prostymi listwami w klasyczny sposób, rozeta na suficie, ozdoby nad drzwiami oraz bogate listwy sufitowe. W połączeniu z podłogą w jodełkę daje to niesamowity, charakterystyczny dla wnętrz kamienic klimat.
To przykład sztukaterii w sypialni, o którym pisaliśmy wyżej. Długość listew tworzących kompozycje została dopasowana do szerokości łóżka i szafek nocnych. Daje to poczucie spójności i harmonii.
Kto powiedział, że sztukateria może znajdować się tylko na ścianach czy sufitach? Na powyższym przykładzie widać, jak zestawiono lamperię ze sztukaterią na drzwiach. To dobry pomysł także na nadanie nowego wyglądu starym meblom.
Ozdoby pasują nie tylko do jednolitych ścian. Sztukateria na ścianie z tapetą to duet idealny. Pozwala osiągnąć kompromis pomiędzy wzorzystym designem tapety i rozety a stonowaną lamperią i listwami.
Sztukateria pozwala na miksowanie stylów. Na zdjęciu widać rozetę w pałacowym, eleganckim wydaniu i nowoczesny żyrandol, który sprawdziłby się nawet w loftowym wnętrzu.
Listwy sufitowe nie muszą być montowane wokół całego pomieszczenia. Na zdjęciu widać, jak stylowo wyglądają, gdy wypełnią wgłębienie w centralnej części kuchennego sufitu.
Sztukateria to sprawdzony i efektowny sposób na uzupełnienie wnętrz. Mamy nadzieję, że nasz artykuł okazał się dla Ciebie przydatny. Znasz teraz wiele zastosowań tych dekoracji, które możesz z powodzeniem wykorzystać podczas urządzania domu, mieszkania czy gabinetu.