Dom z piwnicą czy bez? Jaki jest koszt budowy piwnicy?

Ostatnia aktualizacja: 11 września 2020

Wielu z nas piwnice źle się kojarzą – w dzieciństwie było to jedno z najstraszniejszych miejsc, do których nikt nie chciał schodzić sam. Ciemno, zimno, wilgotno, wszechobecne pajęczyny i przerażające pająki oraz inni niechciani lokatorzy w postaci myszy czy szczurów, a także zapomniane, pokryte kurzem przedmioty. Dziś piwnice zmieniły swój charakter i są to pomieszczenia użytkowe, które pozwalają oszczędzić miejsce na działce. Co prawda podpiwniczony dom to coraz częściej relikt przeszłości, ale wciąż przy planowaniu budowy można zdecydować się na projekt domu z piwnicą.

Czy warto budować dom z piwnicą?

Ludzie rozpoczynający budowę często stają przed dylematem czy decydować się na podpiwniczony dom. Taka inwestycja wiąże się ze zdecydowanym wzrostem kosztów. Wybierając projekt domu z piwnicą musimy liczyć się ze zwiększeniem wydatków na budowę, które mogą wynieść dodatkowo od 30 do nawet 70 tysięcy złotych! Piwnica to także ryzyko zawilgocenia ścian i sufitów oraz problemów z grzybem w przyszłości w następstwie źle wykonanej hydroizolacji.

Pamiętajmy także o tym, że choć latem w domu z podpiwniczeniem dzięki piwnicy panuje błogi chłód, to zimą już nie będzie taki przyjemny i trzeba będzie piwnicę ogrzewać, co wiąże się z wyższymi rachunkami. Ale piwnice mają swoje zalety! Szczególnie jeśli jesteśmy posiadaczami niewielkiej działki, to warto postawić na projekt domu z piwnicą. W podpiwniczeniu można wtedy zmieścić piec, narzędzia ogrodnicze i półki na przetwory. A może zdecydować się na dom z garażem w piwnicy? Możliwości jest wiele i doskonale sprawdzają się w domach na małych działkach.

Warunki na działce

Przed rozpoczęciem budowy, a właściwie jeszcze zanim zdecydujemy się na projekt, który zakłada dom z podpiwniczeniem, musimy dokładnie ocenić warunki gruntowo-wodne na naszej działce. One wskażą na to jakiej izolacji trzeba będzie użyć. Piwnica w gruncie bezwzględnie musi być zaizolowana. W przeciwnym wypadku ściany zawilgotnieją, wystąpi grzyb, a nawet zalanie jeśli hydroizolacja zostanie źle wykonana i zostaną szczeliny.

Zbadajmy poziom wód gruntowych – jeżeli woda znajduje się dość płytko, to koszt wykonania podpiwniczenia może być tak wysoki, że jego budowa przestanie być opłacalna. Jeśli poziom wód nie stoi na przeszkodzie rozpoczęcia inwestycji, to warto się na piwnicę zdecydować w przypadku małej działki. Na niewielkiej działce z ograniczoną powierzchnią zabudowy, co wynika najczęściej z przepisów planu miejscowego, nie będzie można umieścić dodatkowego pomieszczenia technicznego na parterze bez ponoszenia kosztów zmniejszenia powierzchni mieszkalnych. W takim przypadku naprawdę powinno się rozważyć rozszerzenie budżetu o wydatki związane z budową piwnicy.

Nowoczesna piwnica – jak zmieniło się zastosowanie piwnicy na przestrzeni lat?

Piwnice kojarzą się z ciemnymi, zakurzonymi pomieszczeniami. Zwykle są zapełnione różnymi przedmiotami od podłogi aż po sufit i panuje w nich bałagan. Rzeczywiście, dawniej tak było – głównie ze względu na to, że w przeszłości piwnica stanowiła „brudne” miejsce w domu z powodu znajdującego się tam pieca i zapasu węgla lub opału.

W starych domach takie rozwiązanie wciąż jest stosowane. Niewiele osób pewnie pamięta, że pierwotnie piwnice służyły do przechowywania żywności. W czasach bez elektryczności i lodówek nieogrzewane i umieszczone w ziemi pomieszczenie zachowywało doskonały mikroklimat o stałej, niskiej temperaturze. W dawnych dworach w piwnicach trzymano nawet bryły lodu, które powoli topniejąc pozwalały obniżyć temperaturę. Do dziś piwnice pełnią funkcję magazynków żywności, głównie domowych przetworów oraz win.

Coraz rzadziej stosowana nazwa „suterena” określała kolejne zastosowanie piwnic, jakim były mieszkania lub sklepy znajdujące się w przyziemiu. Nawet współcześnie w starych kamienicach sutereny są wciąż wykorzystywane jako sklepy, bary oraz punkty usługowe. Dziś piwnica najczęściej pełni rolę kotłowni i składzika na narzędzia, choć coraz więcej osób decyduje się na urządzenie w podpiwniczeniu pralni, garderoby, a nawet siłowni.

Co zamiast piwnicy?

Jeżeli nie możemy ująć w projekcie domu piwnicy ze względu na koszty, poziom wód gruntowych i inne czynniki, a chcemy wykorzystać możliwości które daje piwnica, to nic straconego! Pierwszym co przychodzi do głowy, to wyjście z podziemia na dach i zaadaptowanie strychu na składzik czy pralnię. Ma to jednak pewne wady. Największą jest wysoka temperatura, jaka panuje na poddaszu (zwłaszcza latem), co dyskwalifikuje strych z pełnienia funkcji spiżarni. Jeżeli prowadzi do niego drabina, to nie urządzimy tam pralni.

Warto pomyśleć nad powiększeniem garażu tak, by zmieścić w nim dodatkowe pomieszczenie. Tam można umieścić piec i półki na przetwory oraz sprzęt ogrodniczy, a przestrzeń nad garażem przeznaczyć na składzik. Takie rozwiązanie jest najlepsze, jeśli wielkość działki na to pozwala. Jeżeli nie mamy takiej możliwości, to spróbujmy wykorzystać miejsce, które już mamy w domu. Przestrzeń pod schodami doskonale sprawdza się jako spiżarnia. Jeżeli jednak szczególnie zależy nam na wyjątkowej zalecie piwnicy jaką jest panujący w niej przez cały rok chłód i nie możemy zbudować jej pod powierzchnią gruntu, to spróbujmy usypać tzw. ziemiankę, czyli zbudować piwnicę ziemną.

Rodzaje piwnic

Dostępne na rynku rozwiązania budowlane pozwalają na wybudowanie takiej piwnicy, która będzie najlepiej odpowiadała naszym oczekiwaniom oraz będzie dostosowana do warunków na działce i projektu domu. Poniżej przedstawiamy rodzaje piwnic, tak aby ułatwić wam wybranie odpowiedniego typu podpiwniczenia do domu.

Piwnica jednokomorowa

Piwnica jednokomorowa, czyli zwykle jedno niewielkie pomieszczenie w przyziemiu, które może mieć postać betonowej piwniczki. To rozwiązanie tanie, ale mało funkcjonalne. Jeśli potrzebujemy piwnicy tylko do przechowywania słoików z przetworami oraz ziemniaków i zależy nam na niskiej temperaturze idącej od ziemi, to taka jednokomorowa piwnica będzie wystarczająca.

Jednak jeżeli chcemy umieścić tam kolekcję win, to jedno pomieszczenie będzie za małe ze względu na to, że wina muszą być przechowywane osobno. To samo dotyczy serów i grzybów – jednokomorowa piwnica absolutnie nie nadaje się do hodowli grzybów i uprawiania serowarstwa. Nawet przechowując tam warzywa i owoce musimy pamiętać o tym, że nie wszystkie mogą być trzymane razem w jednym pomieszczeniu. Na przykład nie wolno łączyć roślin cebulowych z innymi warzywami.

Piwnica wielokomorowa

Piwnica wielokomorowa jest droższa, ale jej zalety rekompensują dodatkowe koszty. To rozwiązanie zdecydowanie lepsze dla ludzi, którzy chcą w pełni wykorzystać możliwości jakie daje pomieszczenie w podpiwniczeniu. W takiej piwnicy znajdzie się miejsce na wina, przetwory, sery i grzyby, gdzie wszystkie te produkty będzie można umieścić w dedykowanych im pomieszczeniach. Z kolei w przedsionku znajdzie się miejsce na trzymanie roślin cebulowych. Z pewnością każdy pasjonat powinien rozważyć budowę takiej wielokomorowej piwnicy u siebie.

Piwnica z wejściem z zewnątrz

Wyboru rodzaju piwnicy możemy też dokonać pod kątem tego jak będzie się do niej wchodzić. Najwygodniejsze jest umieszczenie drzwi do piwnicy bezpośrednio w domu, na przykład w kuchni. Taka kuchnia z piwnicą jest szczególnie wygodna zimą, gdy nie musimy się ciepło ubierać by zejść na dół po potrzebne rzeczy. Jednakże takie rozwiązanie ma zasadniczą wadę – przez wejście do piwnicy w domu będzie przechodzić zimno i wychładzać część mieszkalną, a to oznacza wyższe rachunki za ogrzewanie.

Połączenie domu z podpiwniczeniem wiąże się też z częstszym sprzątaniem, ponieważ na butach będziemy wnosić kurz i piasek do środka. Dlatego warto rozważyć wybudowanie wejścia do piwnicy na zewnątrz budynku. Osobne schody można zaprojektować tak, że będą szerokie i niezbyt strome, a dzięki temu wygodne. To najlepsze rozwiązanie w przypadku piwnic rzadko używanych oraz wtedy, gdy początkowy projekt budynku nie zakładał piwnicy ani zejścia do niej i trudno jest je umieścić w środku bez radykalnej zmiany układu pomieszczeń. Zewnętrzne schody do piwnicy mają jednak pewną dużą wadę – zimą łatwo się na nich poślizgnąć!

Piwnica z wejściem w podłodze

To świetne rozwiązanie w przypadku niewielkich piwniczek spożywczych, których głównym zadaniem jest przechowywanie wina, przetworów czy serów. Można je umieścić bezpośrednio pod kuchnią. Do takiej piwnicy prowadzą schody lub drabina, a wejście zabezpieczone jest włazem w podłodze.

Taka klasyczna klapa w podłodze nie wygląda zbyt elegancko, ale dziś dostępnych jest wiele rozwiązań, dzięki którym właz nie jest widoczny lub wręcz przeciwnie – jest specjalnie wyeksponowany, na przykład gdy chcemy by nasi goście mogli podziwiać kolekcję win w piwniczce. Wtedy możemy wybrać właz zrobiony ze szkła, a piwnicę podświetlić. Efekt jest naprawdę imponujący! Projektując takie wejście musimy pamiętać o tym, by w pomieszczeniu w którym znajduje się zejście do piwnicy było miejsce na otwarcie włazu i aby nic na nim nie stało. Jeżeli planujemy trzymać tam duże sprzęty, to wejście musi być odpowiednio szerokie.

Piwniczka ogrodowa ze schodami

Prawdziwy renesans przeżywają piwnice w ogrodzie, czyli stare dobre ziemianki. Możemy taką wybudować i usypać sami lub skorzystać z gotowych projektów. Na rynku dostępne są piwnice z prefabrykatów do umieszczenia w ziemi, a ich montaż zajmuje maksymalnie dwa dni. Niewątpliwą zaletą ziemianki, jaką jest piwniczka betonowa, jest niska temperatura wynosząca kilka stopni Celsjusza, która utrzymuje się przez cały rok. Dziś w ogrodowych piwniczkach najczęściej trzyma się wina, ale wciąż możemy używać ich jak spiżarni i trzymać tam warzywa i owoce, zwłaszcza jeśli mamy duży warzywnik i spore plony.

Garaż z piwnicą

Dom z garażem w piwnicy jest świetnym rozwiązaniem w przypadku małych działek. Nie zabiera miejsca na posesji i nie zmienia bryły budynku, a także pozwala nieco zmniejszyć koszty budowy. W końcu budowa domu z garażem znajdującym się w piwnicy to dwa w jednym – zyskujemy tak naprawdę dwa pomieszczenia. Wiele firm oferuje gotowe projekty domów z garażem w piwnicy.

Piwnica w domu – wady i zalety

Niewątpliwie zaletą domów z piwnicą jest oszczędność miejsca. Dodatkowe budynki gospodarcze i szopki na narzędzia nie wszystkim muszą się podobać. Część ludzi wychodzi z założenia, że nie po to budują dom, żeby stawiać na działce kolejne budynki, a zachowaną przestrzeń wolą przeznaczyć na ogródek warzywny lub altanę. W podpiwniczeniu znajdzie się przestrzeń na kotłownię, magazyn czy warsztat. Możemy też połączyć ją z garażem i dodatkowo zaoszczędzić miejsce na działce.

Parterowy dom z piwnicą sprawdzi się na małej działce – podpiwniczenie pozwoli maksymalnie wykorzystać dodatkową przestrzeń. Z drugiej strony piwnica oznacza zwiększone wydatki na budowę, ogrzewanie oraz konieczność dokładnej izolacji. Jej budowa jest też poważnie ograniczona przez czynniki, na które nie mamy wpływu, czyli przez poziom wód gruntowych. Nawet doskonale zaizolowana piwnica przy podnoszącym się sezonowo poziomie wód będzie podmywana i narażona na zawilgocenie.

Podpiwniczenie domu zamiast izolacji

Kiedyś podpiwniczenie domu stanowiło izolację od gruntu. Jednak współczesna oferta technologii i materiałów budowlanych umożliwia wykonanie bezpiecznej i solidnej izolacji fundamentów bez konieczności budowy piwnicy. To kolejny powód dla którego domy z podpiwniczeniem odchodzą do lamusa. Co więcej, jeśli zdecydujemy się na piwnicę, to ogólny koszt izolacji budynku będzie jeszcze wyższy, a do wszystkiego dochodzą rachunki za ogrzewanie podpiwniczenia. Wnioski są takie, że nie warto decydować się na piwnicę tylko ze względu na izolację.

Na co zwrócić uwagę przy budowie piwnicy?

Pierwszą rzeczą, jaką musimy sprawdzić przed budową piwnicy jest zbadanie poziomu wód gruntowych. Warto przeprowadzić badanie geologiczne, które pokazuje jaki jest poziom wód gruntowych na naszej działce. Jest on ważny dla hydroizolacji cieplnej całego budynku – jeśli poziom wód jest wysoki, to piwnicę trzeba będzie zaizolować jak basen. Następną kwestią do rozważenia jest to jaki budżet jesteśmy w stanie przeznaczyć na dodatkową kondygnację, jaką jest piwnica. Jej budowa stanowi naprawdę duży wydatek i znacząco podniesie koszty inwestycji. Zastanówmy się, czy rzeczywiście potrzebujemy piwnicy, czy będzie ona tylko składzikiem na niepotrzebne rzeczy?

Czym wykończyć ściany w piwnicy?

Do wykończenia ścian w piwnicy możemy użyć w zasadzie dowolnego rodzaju tynku. Bardzo dobrze sprawdza się tynk cementowo-wapienny. W trakcie wysychania na jego powierzchni mogą pojawić się małe pęknięcia, które nie są zbyt estetyczne, jednak w przypadku takiego pomieszczenia jak piwnica nie jest to aż tak istotne. Do wysychania tynku konieczna jest dobra wentylacja, dlatego otwórzmy wszystkie okna w piwnicy. Jeśli nie ma w niej okien, to ustawmy specjalne osuszacze powietrza. Do wykończenia ścian nadaje się także tynk gipsowy i gładź gipsowa.

Ile kosztuje podpiwniczenie domu?

Wyceniając koszt podpiwniczenia domu należy wziąć pod uwagę wszystkie wydatki związane z budową, od wykopania dołu po wstawienie drzwi. Koszt materiałów budowlanych będzie się różnił zależnie od tego co wybierzemy i w jakiej lokalizacji budujemy. Przy wyborze materiałów nie warto kierować się tylko ceną, ponieważ niska cena najczęściej oznacza niską jakość. Lepiej na początku zainwestować w solidne materiały budowlane, żeby po kilku latach nie marnować pieniędzy na remont. Na koszt podpiwniczenia składają się następujące elementy:

• wyrównanie terenu
• wykop (praca koparki)
• utwardzenie podjazdu (w przypadku, gdy decydujemy się na garaż w piwnicy)
• wykonanie stropu nad piwnicą
• drenaż opaskowy
• izolacja wodna i termiczna ścian (im bardziej podmokły teren, tym wyższy będzie koszt hydroizolacji)
• wykończenie ścian
• wylewka podłogowa
• schody
• niezbędne materiały budowlane
• robocizna

Koszty będą się różnić w zależności od warunków na działce, lokalizacji, zastosowanych materiałów budowlanych itd., ale średnio koszt budowy piwnicy wynosi około 20-30 procent całości wydatków poniesionych na budowę domu. Nie zapominajmy, że podpiwniczenie domu to nie tylko wydatki związane z budową, ale także eksploatacją. Jeśli nasza piwnica nie jest ziemianką umieszczoną w ogrodzie, tylko dodatkową kondygnacją znajdującą się pod poziomem parteru, to zimą będziemy musieli piwnicę ogrzewać, żeby nie wychładzała pomieszczeń nad nią. A jeżeli zdecydujemy się urządzić w piwnicy siłownię, kino domowe czy inne pomieszczenie, z którego będziemy często korzystać, to wzrosną też rachunki za energię elektryczną. W związku z tym koszty eksploatacji domu z podpiwniczeniem mogą być wyższe o 15-20 procent od domu bez piwnicy.