Koszenie trawy – praktyczne porady

Ostatnia aktualizacja: 28 października 2020

Wizytówką każdego ogrodu jest trawnik. Zadbany cieszy oczy, a kwiaty, krzewy i drzewa pięknie wyglądają na jego tle. Może się wydawać, że nie wymaga wcale tak skomplikowanej pielęgnacji jak rośliny w ogrodzie. Wystarczy wysiać i czasami skosić. Nic bardziej mylnego! Piękny, zadbany trawnik wymaga ogromnego nakładu pracy. Jak pielęgnować trawnik po zimie? Kiedy wykonać pierwsze koszenie trawy? Jak rośnie trawa i co robić, gdy nie rośnie równomiernie? Na te i inne pytania odpowiadamy w poniższym artykule.

Ile rośnie trawa?

Jak długo rośnie trawa? O tempie wzrostu trawy decyduje kilka czynników. Po pierwsze – gatunek. Istnieją różne gatunki trawy i o tym jak szybko nasionka zaczną kiełkować decyduje wybrany przez nas rodzaj trawy. Trzeba też zwracać uwagę na jakość nasion, ponieważ te gorszej jakości będą potrzebowały więcej czasu na wzejście, a część może w ogóle się nie przyjąć. Po drugie – podlewanie, podlewanie i jeszcze raz podlewanie! Woda jest konieczna dla wzrostu trawy, dlatego świeżo wysiany trawnik trzeba intensywnie podlewać. Po trzecie – czas wysiewu. Najlepiej i najszybciej rośnie trawa wysiana późnym latem lub wczesną jesienią, czyli w czasie od końca sierpnia do początku października. To czas, w którym aura jest już dość umiarkowana – kończą się letnie upały i przychodzą pierwsze jesienne deszcze, a woda jest tym, czego potrzebuje młody trawnik. Trawę można wysiać także wiosną po tym, jak miną już pierwsze przymrozki. Najlepiej przystąpić do siania najwcześniej pod koniec kwietnia i najpóźniej w czerwcu.

Jak kosić trawę w prawidłowy sposób?

Może się wydawać, że koszenie trawnika jest banalną czynnością. Wystarczy odpalić kosiarkę i zabrać się do pracy! A jednak, to wcale nie jest takie proste. Od odpowiedniego sposobu koszenia traw zależy wygląd naszego trawnika, jego kondycja oraz odporność na choroby grzybowe i chwasty. Poniżej zebraliśmy porady dotyczące koszenia trawników, tak abyście uzbrojeni w tę wiedzę wiedzieli jak pielęgnować darń w waszym ogrodzie!

Na jaką wysokość kosić trawę?

Złota zasada przestrzegana przez wszystkich mistrzów ogrodnictwa mówi o tym, by skracać trawnik maksymalnie na 1/3 jego wysokości. Ścinanie trawy głębiej osłabia ją. Jeśli trawa jest naprawdę wysoka, to rozłóżmy koszenie na dwa, a nawet trzy razy, tak aby miała czas na regenerację. Jeżeli dopiero zakładamy ogród, pierwsze koszenie trawy powinniśmy przeprowadzić wówczas, gdy wysokość trawnika wynosi 8-10 cm.

Czy można kosić mokrą trawę?

Koszenie mokrej trawy nie jest dobrym pomysłem z kilku powodów. Gdy ziemia jest wilgotna, a mokre źdźbła trawy pochylone pod ciężarem wody, kosiarka będzie je krzywo ścinać, co osłabi trawnik. Dodatkowo, mokra i świeżo ścięta murawa jest dużo bardziej podatna na choroby. Należy też pamiętać o kondycji samej kosiarki. Koszenie mokrej trawy kosiarką spalinową zajmuje więcej czasu, a praca urządzenia jest dużo bardziej intensywna, więc szybciej się ono zużyje. Mokra trawa przykleja się do ostrzy, spodu kosiarki i może zatkać mechanizmy w środku, w wyniku czego sprzęt może odmówić współpracy, a nawet się spalić! Natomiast absolutnie nie wolno kosić mokrej trawy za pomocą kosiarki elektrycznej – grozi to porażeniem prądem! Koszenie trawy po deszczu jest złym pomysłem, dlatego przed odpaleniem kosiarki warto sprawdzić prognozę pogody.

Koszenie wysokiej trawy

Koszenie wysokich traw należy rozdzielić na etapy, ponieważ zbyt ostre przycięcie trawnika bardzo go osłabi. Wówczas trawa zżółknie nie tylko dlatego, że będzie w gorszej kondycji, ale po prostu ze względu na to, że każdy trawnik im wyższy, tym bardziej traci zieleń od spodu. Najlepiej nie dopuszczać do sytuacji w której trawa urośnie zbyt wysoko, ponieważ jej koszenie jest zwyczajnie bardzo męczące. Taki trawnik trzyma wilgoć, a wysokie źdźbła i chwasty uniemożliwiają sprawną pracę kosiarki.

Koszenie trawy przed zimą

Bardzo ważne jest wykonanie ostatniego koszenia trawy przed zimą. Jeśli zostawimy wysoką trawę, to będzie ona narażona na pleśń grzybową i inne choroby. Jeśli zastanawiacie się kiedy ostatni raz kosić trawę, patrzcie nie tylko na kalendarz, ale obserwujcie też warunki pogodowe. Przyjmuje się, że ostatnie koszenie powinno przypadać na koniec października, a dokładniej ostatnie 10 dni tego miesiąca. Jednakże, jeśli jesień jest długa i ciepła, to trawnik można skosić w listopadzie.

Trawa wytrzyma ostatnie koszenie nawet podczas pierwszych przymrozków! Pamiętajmy, by wówczas skosić trawnik na wysokość ok. 4 centymetrów. To pozwoli darni zregenerować się i bezpiecznie przezimować. Uważajmy, aby nie kosić zbyt nisko! Korzenie bardzo krótkiej trawy będą przemarzać. Z kolei zbyt długa trawa może zostać zaatakowana przez pleśń.

Pierwsze koszenie trawy na wiosnę

Wiosną trawę ścinamy na taką samą wysokość jak przed zimą – około cztery centymetry. Kosimy wtedy, gdy trawnik urośnie na 6 centymetrów, ponieważ wtedy możemy przy jednym koszeniu ściąć trawę na pożądaną wysokość. Jednak jeśli trawnik jest wyższy, wówczas koszenie trzeba rozłożyć na dwa razy, tak aby nie osłabiać trawy. Pamiętajcie o porządnym naostrzeniu ostrzy kosiarki i konserwacji po zimie!

Trawa – pielęgnacja

Trawnik po zimie wymaga szczególnej pielęgnacji. Jeśli chcemy, by nasza trawa była gęsta i zielona, trzeba ją dobrze przygotować na nadchodzący sezon. Koszenie to tylko jeden z etapów pielęgnacji trawnika na wiosnę – trzeba pamiętać także o wertykulacji trawnika po zimie, nawożeniu go wiosną i innych czynnościach niezbędnych do tego, by można było z dumą pochwalić się trawnikiem i by był on ozdobą naszego ogrodu.

Wertykulacja trawnika

Zimą trawnik pokrywa się warstwą złożoną z martwych źdźbeł trawy i liści, czyli filcu. Filc doskonale chroni trawę zimą, ponieważ dzięki niemu ziemia nie przemarza. Jednak jeśli chcemy mieć piękny trawnik na wiosnę, to musimy się tej warstwy pozbyć. Pozostawiony na trawie filc będzie ją „dusił”. Rośliny nie będą miały wystarczającej ilości powietrza do poprawnego wzrostu i w efekcie trawnik będzie przerzedzony, żółty i po prostu nieestetyczny. Dlatego po każdej zimie należy przeprowadzić wertykulację trawnika. Wertykulator zbiera warstwę martwej ściółki i robi w ziemi drobne dziurki, dzięki czemu może ona swobodnie oddychać.

Wertykulacja trawnika – terminy

Kiedy wertykulować trawę? Najlepiej zrobić to w kwietniu, po pierwszym koszeniu. Absolutnie nie robimy tego przed pierwszym koszeniem! Wówczas wertykulator uszkodzi młode pędy trawy. Nie zapominajmy o tym, by wertykulację przeprowadzać wtedy, gdy ziemia jest lekko wilgotna i gęsta. W przeciwnym razie więcej zaszkodzimy trawnikowi niż mu pomożemy.

Wertykulacja młodego trawnika

W przypadku młodego trawnika, przeprowadzamy na nim proces aeracji, czyli napowietrzania trawy. Można to zrobić za pomocą wideł, specjalnych nakładek na buty z kolcami lub za pomocą aeratora. Aerację można wykonać na co najmniej dwuletnim trawniku.

Mulczowanie trawy

Mulczowanie to doskonały sposób na naturalną pielęgnację trawnika. Na czym polega mulczowanie? To zabieg naturalnego nawożenia darni. Kosiarka rozdrabnia pokos, czyli ściętą trawę, i następnie pozostawia się pokos na trawniku. Ta cienka warstwa trawy doskonale chroni, pielęgnuje i nawozi trawnik.

Dlaczego warto to robić? Po każdym koszeniu zostaje pokos. Można się go pozbyć na kilka sposobów – nawozić nim rabaty, wyrzucić na kompost lub zapakowany w specjalne torby na bioodpady oddać służbom komunalnym. A można też wykonać zabieg mulczowania i tym samym ekologicznie i pożytecznie zużyć część pokosu.

Kiedy mulczować trawę?

Mulczowanie wykonujemy wtedy, gdy trawnik wyrośnie na wysokość maksymalnie czterech centymetrów oraz w okresie jego wegetacji. Ten zabieg najlepiej sprawdza się w przypadku często koszonych i młodych trawników, które szybko rosną i dobrze przyjmą nawóz. Nie warto często mulczować trawników rosnących na wilgotnej glebie, ponieważ możemy tylko im zaszkodzić. Najlepiej robić to na glebach piaszczystych i jałowych, którym przyda się dodatkowy nawóz.

Mulczowanie trawy – opinie

Opinie dotyczące mulczowania są podzielone. Część ogrodników wymienia zalety tego zabiegu: mulczowanie pozwala efektywnie wykorzystać pokos powstały po koszeniu, jest naturalne i ekologiczne. Do tego jest bardzo proste dzięki temu, że łatwo można kupić kosiarki z funkcją mulczowania, które same będą ścinać i rozrzucać pokos po trawniku. Jednak słychać także głosy krytyki.

Niektórzy ogrodnicy stwierdzają, że nie zauważyli żadnego wpływu mulczowania na ich trawniki. Inni uważają wręcz, że ten zabieg jest szkodliwy dla trawy. Mówią, że pozostawiony na trawniku pokos przy dużej wilgotności powoli się rozkłada i gnije. Z kolei gdy jest sucho przez pokos ziemia nie oddycha i ma problem z prawidłowym pobieraniem wody. Do tego mulczowanie sprzyja powstawaniu filcu.

Rekultywacja trawnika

Zaniedbany, zniszczony lub po prostu mocno osłabiony trawnik wymaga porządnej regeneracji. W tym celu przeprowadza się jego rekultywację. Powody pogorszenia kondycji trawnika mogą być różne. Wśród nich można wymienić zaleganie śniegu po zimie, stałe zacienienie fragmentów murawy przez drzewa lub krzewy, gorszą przepuszczalność w poszczególnych miejscach czy nieumiejętne koszenie. Słowem, nie powinniśmy nadmiernie poczuwać się do winy, ponieważ w większości przypadków nie odpowiadamy bezpośrednio za zły stan trawnika.

Na rekultywację składają się wszystkie zabiegi pielęgnacyjne, które mają na celu przywrócenie trawnikowi dobrego wyglądu. To między innymi usuwanie mchu z trawnika, nawożenie, wapnowanie i wertykulacja.

Rekultywacja trawnika po zimie

Wczesna wiosna to czas na oszacowanie strat po zimie i zabranie się za rekultywację. Wiosną możemy przeprowadzić wertykulację i wapnowanie – najlepiej na przełomie lutego i marca.

Wałowanie trawnika

Wałowanie trawy to zabieg, który pozwoli wyrównać darń, wzmocnić ją i stymulować wzrost trawy. Do tej czynności wykorzystuje się specjalny wał ogrodowy – metalowy lub z tworzywa sztucznego wypełnionego wodą lub piaskiem.

Kiedy wałować trawnik?

Wałowanie przeprowadzamy w następujących przypadkach:

1. Przy zakładaniu nowego trawnika, zarówno przed wysiewem jak i wtedy, gdy wykorzystamy trawę z rolki,
2. Przed pierwszym koszeniem,
3. Wczesną wiosną.

Jak pielęgnować trawnik – wskazówki

Aby trawnik mógł być piękną ozdobą naszego ogrodu, trzeba odpowiednio o niego dbać. W tym celu warto wykorzystać cenne wskazówki, dzięki którym zabiegi pielęgnacyjne na trawniku będą jeszcze skuteczniejsze!

Mech na trawniku

Mech to prawdziwa zmora każdego ogrodnika. Nie dość, że nie wygląda atrakcyjnie, to jeszcze szkodzi trawie. Przez mech trawa nie może prawidłowo przepuszczać powietrza i wody, a dodatkowo mech „rozpycha” się w ziemi i zabiera miejsce korzeniom, w wyniku czego agresywnie zabiera on przestrzeń trawie.

Jak pozbyć się mchu z trawnika?

Pierwszym krokiem jest skoszenie trawnika na wysokość około czterech centymetrów. Następnie grabiami należy dokładnie wygrabić cały mech z trawnika – to najlepszy sposób na jego usunięcie. Gdy już wygrabimy cały mech, należy poddać ziemię wertykulacji, żeby ją napowietrzyć. Dodatkowo ten zabieg pozwoli lepiej przyjąć nasiona trawy. Wertykulację można przeprowadzić za pomocą wertykulatora, grabi lub butów z kolcami. Gdy już skończymy, należy na oczyszczonych fragmentach trawnika wysiać nową trawę i podlać.

Kiedy opryskiwać chwasty na trawniku?

Występują różne rodzaje chwastów, jednak żaden podręcznik biologii nie poda wam dokładnego opisu chwasta – to po prostu słowo określające każdą roślinę, która uniemożliwia prawidłową uprawę innych roślin przez człowieka. Chwasty można usuwać mechanicznie, jednak jeśli jest ich naprawdę dużo warto sięgnąć po środki chemiczne. Pamiętajmy też o tym, że regularne koszenie pozwala ograniczyć rozprzestrzenianie się chwastów. Oprysk stosujemy w bezwietrzny dzień, tak aby trucizna nie dotknęła zdrowej trawy i najlepiej zrobić to rano. Sprawdźmy też prognozę pogody – nie ma sensu opryskiwać chwastów, jeśli za chwilę spadnie deszcz. Środki chemiczne potrzebują co najmniej kilku godzin, żeby zadziałać.

Kiedy nawozić trawnik?

Nawożenie młodego trawnika oraz tych ponad kilkuletnich należy przeprowadzać trzy razy w roku:

• pod koniec marca,
• na przełomie maja i czerwca,
• w połowie sierpnia.

Pilnujmy równomiernego rozłożenia nawozu, by nie spalić trawnika.

Kiedy kosić trawę?

Obok podlewania i nawożenia, koszenie jest jedną z najważniejszych czynności pielęgnacyjnych, jakimi należy poddawać trawnik. Zwykle zabieramy się za koszenie traw po to, by nie wyrosły na taką wysokość z którą już nie poradzi sobie kosiarka. Jednak istnieją jeszcze inne powody, dla których tak ważne jest regularne koszenie trawnika. Przede wszystkim, koszenie zagęszcza trawę. Dzięki temu chwasty nie mają tyle miejsca, żeby się rozsiewać, a dodatkowo kosząc osłabiamy je. Dodatkowo, często koszony trawnik ma lepszy dostęp powietrza, a dzięki temu darń jest zdrowsza i wolna od chorób grzybowych i mchu. Warto też pamiętać o tym, że świeżo skoszony trawnik lepiej przyjmuje nawóz.

Jak często kosić trawę

Częstotliwość koszenia trawnika zależna jest od pory roku. Najszybciej trawa rośnie wiosną i wtedy kosimy ją najczęściej – nawet co kilka dni. Z kolei latem, ze względu na susze, trawnik przycinamy rzadziej oraz na większą wysokość. Zbyt krótko przycięte źdźbła odsłonią ziemię, przez co będzie ona wysuszona, a trawnik się spali. Wczesną jesienią, gdy deszcz pada coraz częściej, znów zwiększamy częstotliwość koszenia. Ostatnie koszenie trawy przypada na przełom października i listopada. Nie warto odkładać go w czasie, ponieważ trawnik skoszony zimą jest narażony na choroby grzybowe – na przykład pleśń śniegową.

Urządzenia do koszenia trawy

Na szczęście minęły już czasy, w których jedynym urządzeniem do koszenia trawnika była ręczna kosiarka do trawy w postaci kosy lub zęby roślinożernej trzody hodowlanej. Dziś wybór kosiarek, kos i innych urządzeń do koszenia trawy jest naprawdę imponujący. Co więc wybrać?

Urządzenia ręczne

Do nich zaliczamy ręczne kosiarki do trawy, podkaszarki ręczne i kosy spalinowe. Kosy mają postać długiego kija zakończonego częścią koszącą. Jeśli ktoś się zastanawia jak kosić kosą, to naprawdę nie jest to trudne. Jednak do wad tego urządzenia trzeba zaliczyć fakt, że jest bardzo nieprecyzyjne, niszczy źdźbła trawy i nie daje sobie rady z dużymi chwastami. Koszenie kosą sprawdza się na nierównym terenie i w trudno dostępnych miejscach.

Kosiarki elektryczne

Elektryczne kosiarki to ekologiczne rozwiązanie do niewielkich ogródków. Potrafią na jednym ładowaniu skosić do 1000 m². Zasadniczą wadą kosiarek elektrycznych jest fakt, że absolutnie nie wolno ich używać do koszenia trawy po deszczu, gdyż grozi to porażeniem prądem.

Kosiarki spalinowe

Ten rodzaj kosiarek jest chyba najpopularniejszy w polskich ogródkach. Są szybkie, łatwe w prowadzeniu i świetnie sprawdzają się w prawie każdych warunkach, szczególnie przy wysokiej trawie i twardych chwastach. Do wad kosiarek spalinowych zaliczamy zanieczyszczenie środowiska spalinami oraz konieczność serwisowania takiej kosiarki.

Kosiarki spalinowe a ręczne

Wybór między kosiarką spalinową a ręczną zależny jest od naszych potrzeb, areału i ukształtowania terenu. Popularne kosiarki spalinowe sprawdzają się na dużych trawnikach, które wymagają regularnego koszenia i usuwania chwastów. Niestety, zajmują dużo miejsca, wymagają serwisowania, a zapach unoszący się ze zbiornika na benzynę jest bardzo nieprzyjemny. Natomiast kosiarki ręczne świetnie się sprawdzą w przypadku właścicieli mieszkań z ogródkiem. Takie trawniki są bardzo małe, często nie ma w nich miejsca na postawienie szopki na narzędzia w której zmieści się duża kosiarka, dlatego w takim przypadku najlepiej zainwestować w kosiarkę ręczną. Do jej przechowywania nie potrzeba wiele miejsca, a choć koszenie nią wymaga nieco więcej czasu, nie będzie to szczególnie odczuwalne w przypadku małego trawnika.